Сергей Давидович - Вайна забiвае нявiнных (на белорусском языке)

Вось чаму Вiлi Штоф звязаўся па тэлефоне з Прэзiдэнтам ЗША.

- Вiтаю Вас, спадар Прэзiдэнт!

- А-а! Дружышча Вiлi! Прывiтанне! Давай абыдземся без "спадар Прэзiдэнт", завi мяне...

- Спадар Прэзiдэнт! - канцлер Германii прапусцiў мiма вушэй сяброўскую параду. - Я занепакоены ходам ваеннай аперацыi, падзеi ўсё больш заблытваюцца ў тугi клубок.

- Згодзен з табой, Вiлi, - пагадзiўся Прэзiдэнт ЗША. - Вайна - не гульня ў покер. Войны заўсёды штосьцi губiлi, штосьцi нараджалi. Вайна для чалавецтва як стымулюючы штуршок для кволага сэрца...

- Спадар Прэзiдэнт! - у тым жа настойлiвым тоне працягваў Вiлi Штоф. - Я тройчы занепакоены стаўленнем сусветнай супольнасцi да тых падзей, якiя мы ўзрушылi. Мне не падабаецца цвёрдая пазiцыя Расеi ў адносiнах да гэтых падзей i яе намеры...

- А мне заўсёды не падабалася пазiцыя Расеi. I што?.. Ты сказаў пра нейкую сусветную супольнасць... Хто гэта? Асноўная сусветная супольнасць якраз i наводзiць зараз парадак у цэнтры Эўропы.

Вiлi Штоф падумаў: "Лепей бы ты наводзiў парадак у цэнтры Амерыкi", а ўслых сказаў:

- Там, у цэнтры Эўропы, сёння цяжка ўжо зразумець, хто нас падтрымлiвае, хто ў нас страляе. Мiжэтнiчная, мiжрэлiгiйная блытанiна павялiчылася, гiнуць, у асноўным, мiрныя жыхары, дзецi...

- Калi падмятаюць забруджанае памяшканне, пыл ляцiць i ў вочы. Згодзен гэта непрыемна. Але мы павiнны думаць пра памяшканне будучынi, каб нашы вочы не зацярушваў пыл. Зразумеў, дружышча Вiлi?

- Спадар Прэзiдэнт! - не супакойваўся канцлер. - Ваенныя караблi Расеi, у iх лiку i авiянясучыя, пэўна ж, i падводныя лодкi наблiжаюцца да тэатра ваенных дзеянняў. Вы не можаце не ведаць, што апошнiм часам Расея вывела на каляземную арбiту некалькi загадкавых лятальных апаратаў. Тады сцвярджалася, што гэта звычайныя навуковыя спутнiкi. Але ёсць, хоць i скупыя, звесткi, што там можа быць нейкая зброя. Думаю, што не аўтамат Калашнiкава яны вывелi ў космас. Я ўжо не кажу пра тыя падводныя лодкi, з якiх не спускаюць вачэй, у тым лiку i з вашага Белага дома...

- Ха-ха-ха! - пачулася ў слухаўцы. - Ты, дружышча Вiлi, распалiў сябе да чырванi. Вось што значыць - у цябе пад бокам чырвоная прапаганда. Каго ўбаяўся! Ды яны наплятуць табе хлуснi - толькi слухай! Памятаеш, як у сярэдзiне мiнулага стагоддзя, у разгар так званай "халоднай" вайны, на камунiстычныя святы вазiлi па Чырвонай плошчы ў Маскве агромнiстыя ракеты i крычалi на ўвесь свет пра сваю ракетную моц? Нашы кiраўнiкi тады добра здрэйфiлi, а потым высветлiлася, што такiх ракет i не было ў расейцаў, а вазiлi пустыя абалонкi ад ракет, муляжы. Вось табе i аўтамат Калашнiкава! Яны, гэтыя галадранцы, здольныя на ўсё - выведуць у космас аглоблю ад саняў, а скажуць, што запусцiлi на арбiту лазерную пушку.

- Спадар Прэзiдэнт! Недаацэньваць працiўнiка - значыцца прайграць яму. Я ўсё ж настойваю на перамовах з Расеяй, хаця б на кансультацыi, каб змякчыць сiтуацыю.

- Змякчыць?! - злосна зiранiзаваў Прэзiдэнт ЗША. - А цi не настаў момант абвастрыць яе! Чуў, Вiлi, прытчу пра месца пад сонцам? Сонца адно, а нас шмат... I няўжо ты, дружышча Вiлi, - мякчэй працягваў тэлефонны субяседнiк, хочаш, каб увесь час, да канца твайго жыцця, ляцеў пыл у твае вочы i вочы тваiх дзяцей?

- Я ведаю адно, - упэўнена сказаў Вiлi Штоф, - што мы развязваем рукi таму, на каго i ў лепшыя часы мала было надзеi. Як кажуць амерыканцы, сабака без наморднiка абавязан кусацца... А тут не звычайны сабака, а з вiрусам ядзернага шаленства.

- I на гэту тэму мы думаем! - холадна адказаў Белы дом, што разанула па слыху канцлера i пакрыўдзiла яго.

Куснула думка: хто гэта "мы"? Цi амерыканскi Прэзiдэнт назваў сябе "мы", цi апошнi крок, такi, як ядзернае вар'яцтва, будзе вырашацца без ведама i згоды ўсiх членаў альянсу? Тым больш што Штоф ведаў незадаволенасць "малых" членаў блока i навiчкоў, якiя па сутнасцi выконвалi ролю паслухмяных статыстаў.

На заканчэнне канцлер Германii сказаў:

- Я выказаў вам, спадар Прэзiдэнт, свае думкi i гэтак думаю не адзiн я.

- На тое ў нас i дэмакратыя, дзе кожны думае, што хоча, - пачулася ў адказ.

* * *

Калона бронемашын i танкаў з амерыканскiм спецназам прыпынiлася пры ўездзе ў невялiкi гарадок.

Прыпынак быў незапланаваны, а вымушаны, бо дарогу запрудзiлi людзi, у асноўным жанчыны. Iх было шмат, i яны штосьцi раз'юшана крычалi i адчайна жэстыкулявалi.

- Забойцы! Каты! Вы не людзi - звяр'ё! - кiнулiся да ваенных мiрныя жыхары.

Камандзiр падраздзялення паклiкаў перакладчыка i запытаўся ў яго:

- Што яны крычаць? Чаго хочуць?

Перакладчык па магчымасцi змякчыў сэнс гнеўных слоў, захаваўшы асноўны настрой, ад чаго Фрэнк Баснер прыйшоў у здзiўленне. Ён стаў на падножку свайго джыпа i зычна крыкнуў у натоўп:

- Мы прыйшлi да вас з адкрытымi сэрцамi! Мы - вашы сябры! Мы жадаем вам мiру i дэмакратыi!..

Пасля таго як перакладчык пракрычаў тое ж у натоўп, узрушаныя людзi рванулiся да джыпа, i некалькi жанчын сiлком пацягнулi афiцэра некуды ў бок ад дарогi, паказваючы туды рукамi.

Аўтаматчыкi кiнулiся да раз'юшаных жанчын, каб ратаваць свайго камандзiра, але ён, разумеючы, што жанчыны нiякай пагрозы не ўяўляюць, сам пайшоў праз натоўп у той бок, куды яго гэтак бесцырымонна запрашаюць. Частка салдат у касках i з аўтаматамi крочыла следам.

Раптоўна ўсе спынiлiся i, як па камандзе, змоўклi, даючы магчымасць "сябрам" з-за акiяна ацанiць усё самiм.

Вiдовiшча было страшнае. Груды цэглы i бетону яшчэ дымiлiся i пыхкалi агнём. Кавалкi былога будынка трымалiся ў паветры на тонкай арматуры i пагойдвалiся, як тыя вiсельнiкi.

Тут жа напружана тахкаў матор пад'ёмнага крана, якi раздзiраў завалы, а сярод гэтай закуранай мешанiны мiтусiлiся мужчыны, зазiралi ў кожную шчылiну, штосьцi вышукваючы.

Крыху воддаль, на пакарабачанай пляцоўцы былога дзiцячага садка, сярод розных абломкаў, двума доўгiмi радамi ляжала штосьцi пад белымi прасцiнамi. Здавалася, што тут склала свае доўгiя белыя крылы невядомая мёртвая птушка.

Жанчыны зноў залемантавалi, падштурхнулi палкоўнiка да прасцiнаў i пачалi адхiнаць iх. Баснер адскочыў. Двума няроўнымi радкамi, тварамi ўгару, ляжалi чатырох- i пяцiгадовыя дзяўчынкi i хлопчыкi, якiя зусiм нядаўна, гэтак жа шчыльна, узяўшыся за рукi, хадзiлi па зямлi, бегалi па гэтай пляцоўцы.

Цяпер яны, нiбы птушаняты, склалi свае крылцы i нiколi ўжо не здолеюць узняцца ў паветра жыцця...

Палкоўнiк i яго падначаленыя аслупянелi. Яны амаль не чулi, як вакол iх раўлi i стагналi няшчасныя людзi:

- Гэта вы! Вы - забойцы дзяцей! Няхай пракляццi абрынуцца на ваш род! Каты!..

Слабамiра, перамагаючы востры боль у галаве, рынулася з натоўпу да блiжэйшага аўтаматчыка i плюнула яму ў твар:

- Гiена! Драпежная гiена!..

Майк Х'юст быў настолькi аглушаны жудасным вiдовiшчам, што нават не зрэагаваў на плявок, нават не выцерся. Ён не мог адарваць вачэй ад дзiцячых акрываўленых тварыкаў. Асаблiва гiпнатызавалi шырока адкрытыя вочы забiтых дзяцей, якiя бязгучна крычалi: за што?!.