Михась Лыньков - Мiколка-паравоз (на белорусском языке)

I хоць страшна горача было на паравозе, але адчуваў Мiколка, як халадзее яго маленькае сэрца, як халадзеюць яго пальцы на гарачым рычагу. Гэта вялiкi жаль да бацькi агарнуў усю яго малую iстоту, i ён нiбы сабраўся ўвесь у маленькi камок i, напружыўшы ўсе свае сiлы, трымаў у руках паравозны рычаг. I бачыў ён, зiрнуўшы ў шчылiнку паравознага акенца, як уцякалi немцы ва ўсе бакi, як беглi рабочыя, iмчалi да браняпоезда партызаны. Яны размахвалi карабiнамi, падкiдвалi шапкi, крычалi вясёлае "ўра", выкрыквалi словы:

- Няхай жыве наша слаўная Чырвоная Армiя!

Вось i станцыя.

Спынiў паравоз Мiколка. Кiнуўся з шапкай пад паравозны кран, халоднай вады набраў, выплеснуў бацьку на грудзi, абняў яго.

I не вытрымаў тут, заплакаў гарачымi слязамi.

- Цi жыў ты, бацька? Устань жа, ну слова скажы!

Але маўчаў бацька. Глуха плакаў Мiколка. Дзед Астап падышоў, паглядзеў, неяк пасуровеў адразу. Паслаў па доктара. Сабралiся рабочыя, партызаны, маўчалi ў вялiкiм суме. Хутка прыйшоў доктар. Агледзеў, рану прамыў. Зiрнуў на Мiколку, па плячы яго весела пахлопаў:

- Ну, Мiколка, тваё шчасце! Будзе твой бацька жыць яшчэ доўгiя гады... Хоць цяжкая рана, але праз месяц-другi мы загоiм яе! Кроў у яго рабочая, здаровая...

I што тут пачалося толькi! У Мiколкi ўраз вочы сталi сухiмi. Усмiхнуўся доктару.

- Глядзi ж, не падманi!

А тут падхапiлi Мiколку на рукi - i ну качаць. Вышэй паравоза падкiнулi яго, аж дым паравозны перасiгнуў ён i ўпаў вясёлы i радасны на рукi рабочых, партызан, чырвонаармейцаў. Усе вiталi Мiколку, слаўнага машынiста браняпоезда, слаўнага партызана, смелага сына бальшавiка.

А назаўтра Мiколка разам з другiмi рабочымi i партызанамi дыктаваў у нямецкiм штабе сваю волю нямецкаму генералу. Той хадзiў маўклiвы i пануры. Куды i гонар мiнулы падзеўся. Пабiлi яго рабочыя, а яшчэ болей пабiла рэвалюцыя ў Германii. Весткi аб гэтай рэвалюцыi дайшлi нарэшце да нямецкiх салдат.

Генерал хадзiў па кабiнеце i нехаця пазiраў у вокны. Ён бачыў, як гулялi па вулiцах яго салдаты. Салдаты старой iмператарскай армii. Салдаты-заваёўцы. Салдаты-пераможцы. Салдаты-рабы. Гэтыя салдаты гулялi сёння з рабочым народам. З чужым народам. Яны браталiся з гэтым народам. Яны называлi гэты народ сваiмi лепшымi прыяцелямi ў свеце.

Для гэтых салдат не iснуе больш ён, суровы i грозны генерал. Цяпер ён нiшто. Дый цi можа ён быць цяпер чым-небудзь, калi даводзiцца выпрошваць у гэтых людзей вагоны для афiцэраў, каб ехаць у Германiю. Рабочыя i партызаны жартуюць:

- Вы б, ваша правасхадзiцельства, можа б, пехатой як-небудзь. Салдат-то мы давязём...

Але ўмешваецца ў гутарку дзед Астап. Той не любiць лiшнiх жартаў.

- Даць iм вагоны, няхай хутчэй адсюль вымятаюцца...

А дзесяткi цягнiкоў, сотнi i тысячы вагонаў з хлебам, з жывёлай, з награбленым дабром стаяць на станцыi, загрузiўшы ўсе пуцi i тупiкi. Не бачыць iх болей генералу, як не ўбачыць яму свайго генеральскага носа.

Не выйшлi генеральскiя планы!

I як праў быў Мiколкаў бацька, калi казаў яму на паравозе:

- Мы не можам не перамагчы!

Перамаглi!

Не можа iначай рабiць Мiколкава слаўнае племя.

1936